10 sự thật thú vị về rượu vang Tây Ban Nha

1. Rượu vang Tây Ban Nha từng là đồ uống yêu thích của người La Mã

Rượu vang đã được sản xuất ở Tây Ban Nha (TBN) từ thế kỉ đầu tiên sau công nguyên. Nhà sử học người La Mã Pliny “the Elder” đã ca ngợi về những chai rượu đến từ khu vực mà ngày nay có tên gọi là Alella, cách Barcelona 20 phút. Một người La Mã khác là Ovid đã ghi chép lại rằng thứ rượu vang nổi tiếng nhất ở Rome lúc bấy giờ đến từ Tây Ban Nha với tên gọi là Saguntum, và đó là một thức uống dễ khiến người tình của bạn say. Chính quyền sở tại Catalan cũng tìm thấy những dấu tích của những dụng cụ ép nho làm vang từ thời La Mã tại Teia, gần ngay Alella và đã xây dựng ở đây một bảo tàng tương tác, tái hiện lại cách mà rượu vang được sản xuất từ thời xa xưa đó.

2. Nhà xuất khẩu rượu hàng đầu

Tây Ban Nha là đất nước xuất khẩu rượu vang đứng đầu thế giới. Năm 2014, TBN xuất khẩu 22.8 triệu héc-to-lít mà chủ yếu là cho thị trường Pháp. Không chỉ là nhà xuất khẩu hàng đầu, cũng năm 2014, TBN là nước sản xuất rượu đứng thứ 3 thế giới về sản lượng chỉ sau Pháp và Ý với 42 triệu héc-to-lít rượu vang được sản xuất. Tuy mọi người thường nghĩ tới Rioja khi nói về vang Tây Ban Nha, khu vực sản xuất rượu vang nhiều nhất ở đây lại là Castille-La Mancha nằm gần thủ đô Madrid.

3. Bảng phân hạng riêng biệt

Tây Ban Nha có 78 tiểu vùng làm rượu vang khắp 17 tỉnh của đất nước, bao gồm cả quần đảo Balearic và Canary. Các tiểu vùng này được phân hạng thành Denominación de Origen (DO) và Denominación de Origen Calificada (DOC). Cả hai phân hạng này đều yêu cầu nhà làm rượu phải đạt được những tiêu chuẩn khắt khe khi làm rượu, với DOC là tiêu chuẩn cao nhất. Hiện nay chỉ có hai khu vực đạt được yêu cầu cho DOC ở TBN là Rioja và Priorat. Ở Catalan, tiêu chuẩn DOC có tên gọi là DOQ bởi một số khác biệt của ngôn ngữ địa phương nơi đây.

4. Có tới hơn 400 giống nho ở Tây Ban Nha

400, đúng thế! Tuy nhiên, phần lớn sản lượng đến từ những giống nho là Tempranillo, Garnacha, Monastrell, Albariño, Palomino, Airen, Macabeo, Parellada, và Xarel-lo. Giống nho được trồng nhiều nhất là Airen, một giống nho trắng được dùng bởi nhiều lí do, bao gồm cả khả năng chống chịu khắc nghiệt. Đứng thứ nhì là Tempranillo, giống nho nổi tiếng ở Rioja, theo sát đó là Garnacha, giống nho được trồng khắp Tây Ban Nha nhưng chủ yếu nổi tiếng trên thế giới bởi tiểu vùng Priorat thuộc Catalan.

5. Cava không chỉ tới từ Catalan

Mọi người đều biết Cava là đại diện cho vang sủi từ Tây Ban Nha, một dòng vang sủi sản xuất cùng phương thức với Champagne từ Pháp. Dù rằng 95% sản lượng của Cava tới từ Catalan nơi nó được bắt đầu vào cuối thế kỉ 19 tại nhà làm rượu Codorniu ở Sant Sadurni d’Anoia, Cava còn có thể được sản xuất ở Aragon, Castile và Leon, Valencia, Extremadura, Navarra, Basque Country và Rioja. Tất cả được kiểm soát dưới DO Cava, đặt ra những tiêu chuẩn và yêu cầu cho việc sản xuất Cava.

6. Rượu vang Tây Ban Nha là nguồn cảm hứng của Picasso

Phong cách sáng tác hình lập thể của Pablo Picasso lấy cảm hứng sáng tác từ quãng thời gian ông ở thị trấn Terra Alta thuộc Horta de Sant Joan, cách Barcelona hai tiếng rưỡi về phía nam theo đường bộ, nằm sát thị trấn Tortosa ở biên giới hành chính của Catalan. Picasso đã dành khoảng thời gian của mình ở đây khi ông phải đi lại nhiều giữa Barcelona và Paris từ khoảng 1901. Sự thực rằng, trong nhiều tác phẩm của Picasso, bạn sẽ thấy nhiều yếu tố đến từ người dân từ thị trấn cũng như những vườn nho nơi ông đôi khi ngủ lại dưới bầu trời đêm đầy sao. Rượu vang cũng xuất hiện trực tiếp trong nhiều tác phẩm của ông, điển hình như bức “Cái Chai và Ly Rượu  trên Bàn” năm 1912.

7. La Rioja đã làm rượu vang được gần nghìn năm

Cái tên Rioja lần đầu được nhắc tới trong những tài liệu chính thức như một vùng làm rượu từ 1092, cùng thời gian này, vua Garcia Sanchez đệ nhất đã trao tặng tu viện San Millan de la Cogolla một số vùng đất bao gồm cả những vườn nho. Những thầy tu và tu viện đã đóng một vai trò quan trọng trong sản xuất rượu vang khắp Tây Ban Nha khi mà đất đai được lấy lại từ tay người Hồi ở Bắc Phi từ khoảng thời gian đó cho tới 1834, khi mà luật pháp tước quyền sử dụng đất của tu viện để phân trả lại cho người dân Tây Ban Nha.

8. Những năm tháng dưới thời Franco là thời kì đen tối cho rượu vang Tây Ban Nha

Đế chế độc tài Franco mang tới khoảng thời gian mịt mờ cho sản xuất rượu vang khi mà rượu vang không được xuất khẩu. Franco lại là một người không uống rượu, hắn tin rằng rượu vang chỉ nên được dùng cho những nghi lễ của nhà thờ. Dù vậy, khi biết được tổng thống Mỹ thời bấy giờ Eisenhower là người yêu vang nổ, Franco đã lệnh cho nhà Perelada phải sản xuất một dòng Cava đặc biệt cho chuyến thăm Tây Ban Nha của tổng thống Mỹ vào tháng 12 năm 1959. Một số những chai Cava nguyên bản đợt đó vẫn còn được trưng bày tại nhà rượu. Ngài Salvador Dali (cố nghệ sĩ nổi tiếng trường phái siêu thực) cũng là một người yêu thích Cava nhà Perelada, ông thích tiếp khách của mình bằng dòng rượu này.

9. Tây Ban Nha là nhà sản xuất rượu vang theo phong cách hữu cơ số 1 trên thế giới

Hơn 80,000ha đất được đặc biệt đăng kí và chứng nhận là sản xuất hữu cơ. Ngay cả một trong những nhà sản xuất hàng đầu của Tây Ban Nha là Torres cũng có 1/3 những vườn nho của họ đạt chứng chỉ này. Đây đã là một xu hướng vượt bậc khi mà những nhà rượu có chứng chỉ hữu cơ là rất hiếm tại Tây Ban Nha cho tới những năm 1990. Tuy nhiên, gắn với những cách làm rượu truyền thống, nhiều nhà sản xuất rượu khắp TBN đã không dùng hóa chất hay thuốc trừ sâu trong làm rượu từ những năm 1950 cho tới nay. Tài liệu ghi nhận về nhà có chứng chỉ hữu cơ sớm nhất là vào khoảng năm 1970 thuộc về nhà Albet I Noya.

10. Sherry là một dòng rượu độc đáo của Tây Ban Nha

Sherry bắt nguồn từ vùng Jerez từ phía nam Tây Ban Nha. Thực tế, các khu vực khác trên thế giới đều không được gọi sản phẩm của họ là Sherry bởi bản quyền của khu vực, cũng giống như Champagne tới từ Pháp. Việc sản xuất Sherry có từ thế kỉ thứ 8 với một số nhận định là lịch sử của Sherry đã có từ trước đó nữa. Sherry lần đầu được xuất khẩu vào thế kỉ 12 và trở nên cực kì nổi tiếng ở Anh, và rồi nhiều khu vực khác bắt đầu học theo cách làm rượu của Sherry. Vào khoảng thế kỉ 16, Sherry đã từng được đánh giá là dòng rượu vang cao cấp hàng đầu ở Châu Âu.

Bạn có thể khám phá các dòng rượu vang Tây Ban Nha hảo hạng, được nhập khẩu trực tiếp từ các nhà sản xuất La Rioja Alta, Monseran và Protos tại các cửa hàng WeWine trên toàn quốc hoặc gọi Hotline 1900 636 749 để được tư vấn thêm. 

Nguồn: https://www.thelocal.es/20160926/10-things-you-didnt-know-about-spanish-wine

Biên dịch: Sommelier Lincoln Vũ